Kulki aluminiowe - seria 3xxx
Mangan jako główny składnik stopowy kulek wykonanych z aluminium serii 3xxx w znaczący sposób poprawia ciągliwość stopu, zapewniając mu dobrą odkształcalność. Seria 3xxx zaliaczana jest do stopów o średnich parametrach wytrzymałościowych. Z materiału tego wytwarzane są między innymi puszki do napojów, poniewaz stop 3xxx gwarantuję dobrą plastyczność w procesie tłoczenia, walcowania i zagniania. Stop aluminium 3xxx jest także wykorzystywany w instalacjach grzewczych.
Kulki wykonane ze stopu aluminium serii 3xxx charakteryzują się niewielką wagą, dobrą odpornością na korozję, bardzo dobrym wykonaniem i odpornością na zużycie powierzchniowe. Kulki ze stopu aluminium serii 3xxx są poddawane obróbce cieplnej, co pozwala osiągnąć lepsze właściwości mechaniczne w porównaniu do kulek serii 1xxx.
Kulki ze stopu aluminium 3xxx znajdują zastosowanie w następujących aplikacjach:
- specjalne łożyska i zawory
- przemysł motoryzacyjny
- przemysł elektroniczny
- procesy spawalnicze
Należy nadmienić, że kulki ze stopu serii 3xxx wykazują nieco gorszą odporność na korozję od kulek ze stopu serii 1xxx, ale są odporne na korozję wżerową - zwłąszcza w warunkach atmosferycznych. Oczywiście podobnie jak pozostałe kulki ze stopów aluminium, również kulki serii 3xxx nie są odporne na korozję wżerową powodowaną przez chlorki.
Skład chemiczny | |||||||||
| Typ | %Si | %Mn | %Cu | %Al | %Zn | %Fe | |||
| 3003 | 0,60 max | 1,00 - 1,50 | 0,05 - 0,20 | bilansowo | 0,10 max | 0,70 max | |||
Oznaczenie wg standardów międzynarodowych | ||||
| Typ | Seria | opis | specyfikacja | opis |
| Al 3003 | 3XXX | stop Al-Mn | - | - |
Właściwości fizyczne / mechaniczne / termiczne / elektryczne / magnetyczne | |||||
| Właściwość | Oznaczenie | Jednostka | typ właściwości | Uwagi | Wartość |
| Gęstość | ϱ | g / cm3 | fizyczna | w temperaturze pokojowej * | 2,73 |
| Moduł Younga | E | GPa | mechaniczna | - | 69 |
| Ciepło właściwe | c | J / kg * K | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 893 |
| Współczynnik rozszerzalności liniowej | α | 10^-6/ºC | termiczna | ΔT=0-100°C | 23,5 |
| Przewodność cieplna | λ | W/(m·K) | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 178,0 |
| Rezystencja | ρ | Ω*m*10^-9 | elektryczna | - | 37 |
| Przenikalność magnetyczna | µ | - | magnetyczna | Paramagnetyczna** | 1,004 |
* - temperatura pokojowa: RT=20°C
** Paramagnetyzm jest zjawiskiem polegającym na magnesowaniu się makroskopowego ciała w zewnętrznym polu magnetycznym w kierunku zgodnym z kierunkiem pola zewnętrznego. Materiał wykazujący takie własności jest przyciągany przez magnes, ale znacznie słabiej niż ferromagnetyk.
Własności mechaniczne | |||||
| Rodzaj właściwości | Typ właściowości | Jednostka | Wartosć | Jednostka | Wartość |
| Twardość | mechaniczna | HV | 24 - 34 | - | - |
| Wytrzymałość na ściskanie | mechaniczna | MPa | 90 - 130 | psix10^3 | 13 - 19 |
| Temperatura pracy | termiczna | ºC | - 196 - 200 | ºF | -320,8 / 392 |
Zakres dostaw | ||||
| Średnica | jednostka | średnica | jednostka | klasa dokładności wg ISO 3290* |
| 1,000 - 150,000 | mm | 3/64 - 6 | cal | G100-200-500-1000 |
ISO 3290 - Za powstanie dokumentu określajacego wymagania dotyczące gotowych kulek stalowych przeznaczoncy do łożysk tocznych odpowiedzialna jest specjalny komitet standaryzacyjny powołany przy komitecie ISO. Komisja TC4 określiła standardy dla łożysk tocznych, a podkomisja SC 12 sprecyzowała wymagania dotyczące łożysk kulkowych. Obecnie stosowana norma ISO 3290 jest drugą edycją tej normy (pierwsza wersja ISO 3290-1: 2008), została zmodyfikowana przede wszystkim pod względem technicznym i uwzględnia poprawki do części 1 normy ISO 3290 i późniejszego aneksu z 2009 roku. Norma ISO 3290 składa się z następujących części:
a) Część 1: Kulki stalowe
b) Część 2: kulki ceramiczne