Kulki z brązu fosforowego
Brąz fosforowy powstaje w efekcie dodania do brązu cynowego jednego zaledwie pierwiastka – fosforu. Wzbogacenie stopu zdecydowanie poprawia jego własności ślizgowe, mechaniczne oraz odporność na działanie czynników atmosferycznych, niektórych słabych kwasów i korozję. Powyższe cechy sprawiły, że brąz aluminiowy znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach techniki. Główne obszary zastosowania brązu to przemysł chemiczny, papierniczy i elektrotechniczny. Z brązu wytwarza się elementy sprężyste, membrany, siatki, mieszki sprężyste, sprężyny do przełączników, elementy aparatury kontrolno-pomiarowej (rurki Bourdona) a także armaturę parową i wodną. Brąz fosforowy o zawartości 4% Sn i 0,1% P jest stopem jednofazowym o strukturze roztworu stałego. Brak przemian fazowych w stanie stałym powoduje, że jedynym sposobem umocnienia jest odkształcenie na zimno.
Kulki z brązu fosforowego dostępne w naszej ofercie charakteryzują się dobrymi własnościami mechanicznymi i elektrycznymi, a także dobrą odpornością na korozję i zużycie. Kulki z brązu fosforowego sprawdzą się między innymi w kontakcie z wodą, parą, olejami mineralnymi i benzyną. Kulki nie są natomiast odporne na działanie kwasów i zasad. Należy nadmienić, że kulki z brązu fosforowego są mniej odporne na korozję niż kulki z brązu aluminiowego.
Przytoczone wyżej cechy sprawiają, że kulki z brązu fosforowego są najczęściej stosowane w następujących instalacjach:
- specjalne zawory
- pompy o specjalnym przeznaczeniu
- zawory przemysłowe
- łożyska specjalne - zob. kulki łożyskowe 100CR6
Literatura:
Celiński Z., 2005. Materiałoznawstwo elektrotechniczne. Wyd. Pol. Warsz., Warszawa.
Dobrzański L.A., 2008. Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. WNT, Warszawa.
Skład chemiczny | ||||||||||
| Typ | %P | %Cu | %Sn | %Zn | % Pb | % Fe | ||||
| CuSn5 | 0,030 - 0,350 | bilansowo | 4,20 - 5,80 | 0,30 max | 0,050 max | 0,10 max | ||||
| CuSn6 | 0,030 - 0,350 | bilansowo | 5,00 - 7,00 | 0,30 max | 0,050 max | 0,10 max | ||||
| CuSn8 | 0,030 - 0,350 | bilansowo | 7,00 - 9,00 | 0,20 max | 0,050 max | 0,10 max | ||||
Oznaczenie wg standardów międzynarodowych | |||||||
| EN | Stany Zjednoczone | Niemcy | Francja | Wielka Brytania | Rosja | Chiny | Japonia |
| CW451K | C51000 | - | CuSn5Zn4 | PB 102 | - | QSn4-0.3 | C5102 |
| CW452K | C51900 | 2.1020 | CuSn6p | PB 103 | BrOF6,5-0,15 | QSn6.5-0.1 | C5191 |
| CW453K | C52100 | 2.1030 | CuSn9p | PB 104 | - | QSn8-0.3 | C5210 |
Właściwości fizyczne / mechaniczne / termiczne / elektryczne / magnetyczne | |||||
| Właściwość | Oznaczenie | Jednostka | typ właściwości | Uwagi | Wartość |
| Gęstość | ϱ | g / cm3 | fizyczna | w temperaturze pokojowej * | 8,92 |
| Moduł Younga | E | GPa | mechaniczna | - | 116 |
| Ciepło właściwe | c | J / kg * K | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 380 |
| Współczynnik rozszerzalności liniowej | α | 10^-6/ºC | termiczna | ΔT=0-100°C | 18,2 |
| Przewodność cieplna | λ | W/(m·K) | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 65,8 |
| Rezystencja | ρ | Ω*m*10^-9 | elektryczna | - | 115 |
| Przenikalność magnetyczna | µ | - | magnetyczna | Paramagnetyczna** | 1,20 |
* - temperatura pokojowa: RT=20°C
** Paramagnetyzm jest zjawiskiem polegającym na magnesowaniu się makroskopowego ciała w zewnętrznym polu magnetycznym w kierunku zgodnym z kierunkiem pola zewnętrznego. Materiał wykazujący takie własności jest przyciągany przez magnes, ale znacznie słabiej niż ferromagnetyk.
Własności mechaniczne | |||||
| Rodzaj właściwości | Typ właściowości | Jednostka | Wartosć | Jednostka | Wartość |
| Twardość | mechaniczna | HRB | 75 - 105 | HV10 | 135 - 276 |
| Wytrzymałość na ściskanie | mechaniczna | MPa | 600 - 700 | psix10^3 | 87 - 102 |
| Temperatura pracy | termiczna | ºC | - 196 - 400 | ºF | -320,8 / 752 |
Zakres dostaw | ||||
| Średnica | jednostka | średnica | jednostka | klasa dokładności wg ISO 3290* |
| 2,000 - 180,000 | mm | 3/32 - 7 | cal | G40-60-100-200-500-1000-2000 |
ISO 3290 - Za powstanie dokumentu określajacego wymagania dotyczące gotowych kulek stalowych przeznaczoncy do łożysk tocznych odpowiedzialna jest specjalny komitet standaryzacyjny powołany przy komitecie ISO. Komisja TC4 określiła standardy dla łożysk tocznych, a podkomisja SC 12 sprecyzowała wymagania dotyczące łożysk kulkowych. Obecnie stosowana norma ISO 3290 jest drugą edycją tej normy (pierwsza wersja ISO 3290-1: 2008), została zmodyfikowana przede wszystkim pod względem technicznym i uwzględnia poprawki do części 1 normy ISO 3290 i późniejszego aneksu z 2009 roku. Norma ISO 3290 składa się z następujących części:
a) Część 1: Kulki stalowe
b) Część 2: kulki ceramiczne