AISI 303 - kulki nierdzewne do zaworów
Kulki ze stali austenitycznej AISI 303 charakteryzują się najwyższą dokładnością wykonania ze wszystkich kulek ze stali nierdzewnej. Wysoką precyzję można było uzyskać dzięki niewielkiemu dodatkowi siarki w składzie stopu. Kulki dostarczane są w stanie po pasywacji. Kulki ze stali nierdzewnej AISI 303 powstają w procesie kucia na gorąco.
Ze względu na wysoką precyzję wykonania kulki ze stali austenitycznej AISI 303 stosowane przede wszystkim przez producentów zaworów o specjalnym przeznaczeniu i konstrukcji.
Należy nadmienić, że odporność na korozję kulek ze stali AISI 303 jest mniejsza niż kulek wykonanych ze stali nierdzewnych AISI 302 i AISI 304, co wynika z zawartości siarki, która ma wpływ na powstawanie wrzerów korozyjnych. Kulki z tego materiału nie są zalecane do stosowania w aplikacjach, które mają kontakt z wodą morską.
Skład chemiczny | |||||||
| %C | %Si | %Mn | %P | %S | %Cr | %Ni | |
| 0,150 max | 1,00 max | 2,00 max | 0,200 max | 0,150 min | 17 - 19 | 8,00 - 10,00 | |
Oznaczenie wg standardów międzynarodowych | |||||||
| Włochy | Stany Zjednocznone | Niemcy | Francja | Wielka Brytania | Rosja | Chiny | Japonia |
| X8CrNiS18-9 | 303 | 1.4305 | Z 8 CNF 18-09 | 303S31 | 12CH18N10E | Y1Cr18Ni9 | SUS303 |
Właściwości fizyczne / mechaniczne / termiczne / elektryczne / magnetyczne | |||||
| Właściwość | Oznaczenie | Jednostka | typ właściwości | Uwagi | Wartość |
| Gęstość | ϱ | g / cm3 | fizyczna | w temperaturze pokojowej * | 7,97 |
| Moduł Younga | E | GPa | mechaniczna | - | 198 |
| Ciepło właściwe | c | J / kg * K | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 500 |
| Współczynnik rozszerzalności liniowej | α | 10^-6/ºC | termiczna | ΔT=0-100°C | 16,7 |
| Przewodność cieplna | λ | W/(m·K) | termiczna | w temperaturze pokojowej * | 15,2 |
| Rezystencja | ρ | Ω*m*10^-9 | elektryczna | - | 715 |
| Przenikalność magnetyczna | µ | - | magnetyczna | Paramagnetyczna** | 1,020*** |
* - temperatura pokojowa: RT=20°C
** Paramagnetyzm jest zjawiskiem polegającym na magnesowaniu się makroskopowego ciała w zewnętrznym polu magnetycznym w kierunku zgodnym z kierunkiem pola zewnętrznego. Materiał wykazujący takie własności jest przyciągany przez magnes, ale znacznie słabiej niż ferromagnetyk.
*** - Ponieważ magnetyzm kulek ze stali austenitycznych jest ściśle zależny od procesu produkcji, szczegółowe zapotrzebowania na kulki o nie magnetycznych własnościach powinny być zgłaszane przed złożeniem ostatecznego zamówienia.
Własności mechaniczne | |||||
| Rodzaj właściwości | Typ właściowości | Jednostka | Wartosć | Jednostka | Wartość |
| Twardość | mechaniczna | HRC | 170 - 270 | - | - |
| Wytrzymałość na ściskanie | mechaniczna | MPa | 500 - 1300 | psix10^3 | 72 - 188 |
| Temperatura pracy | termiczna | ºC | - 196 - 200 | ºF | -320,8 / 392 |
Zakres dostaw | ||||
| Średnica | jednostka | średnica | jednostka | klasa dokładności wg ISO 3290* |
| 0,800 - 180,000 | mm | 1/32 - 7 | cal | G100-200-500-1000 |
ISO 3290 - Za powstanie dokumentu określajacego wymagania dotyczące gotowych kulek stalowych przeznaczoncy do łożysk tocznych odpowiedzialna jest specjalny komitet standaryzacyjny powołany przy komitecie ISO. Komisja TC4 określiła standardy dla łożysk tocznych, a podkomisja SC 12 sprecyzowała wymagania dotyczące łożysk kulkowych. Obecnie stosowana norma ISO 3290 jest drugą edycją tej normy (pierwsza wersja ISO 3290-1: 2008), została zmodyfikowana przede wszystkim pod względem technicznym i uwzględnia poprawki do części 1 normy ISO 3290 i późniejszego aneksu z 2009 roku. Norma ISO 3290 składa się z następujących części:
a) Część 1: Kulki stalowe
b) Część 2: kulki ceramiczne